Πλαίσιο Αναφοράς

Ο σύγχρονος χωρικός σχεδιασμός συνιστά ένα διεπιστημονικό πεδίο που, ενσωματώνοντας τις αρχές της βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης, αποσκοπεί στην οργανωμένη διαχείριση των μετασχηματισμών που συμβαίνουν στον χώρο και οφείλονται στις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, καθώς και στην εξισορρόπηση στον χώρο μεταξύ των ευκαιριών για ανάπτυξη και των επιπτώσεων που αυτή συνεπάγεται.

Οι πόλεις και οι περιφέρειες βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωπες με τις προκλήσεις της βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης, δηλαδή με την ανάγκη για εξισορρόπηση της οικονομικής ανάπτυξης, της προστασίας του περιβάλλοντος και της κοινωνικής συνοχής. Συγχρόνως σήμερα καλούνται να γίνουν περισσότερο ανθεκτικές στις επιπτώσεις πολλαπλών και συχνά απότομων αλλαγών, πιέσεων και κινδύνων όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η έλλειψη πόρων, και εν γένει οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις, όλα φαινόμενα που έχουν ισχυρές χωρικές διαστάσεις και άμεσο αποτύπωμα στον χώρο των πόλεων και των περιφερειών.

Χαρακτηριστικές είναι οι επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών στις πόλεις και στην ύπαιθρο, οι ιδιαίτερες προκλήσεις των ορεινών, παράκτιων και νησιωτικών περιοχών, η ευπάθεια περιφερειών και επιμέρους περιοχών τους σε ευρύτερες οικονομικές μεταβολές, η αστική παρακμή πόλεων ή περιοχών τους λόγω της οικονομικής κρίσης, η υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης στις πόλεις λόγω επιδείνωσης των περιβαλλοντικών και κλιματικών συνθηκών, οι πιέσεις στη φυσική γη εξαιτίας της αστικής διάχυσης, η αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζεται με τις μεταφορές και την έλλειψη ολοκληρωμένου χωρικού και μεταφορικού σχεδιασμού, οι προκλήσεις για την ενσωμάτωση μειονεκτουσών κοινωνικών ομάδων στον αστικό χώρο, κ.ά.

Ο χωρικός σχεδιασμός αναδεικνύεται ως ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για την αξιολόγηση και τη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο σχεδιάζονται ή έχουν σχεδιαστεί οι πόλεις, οι μητροπολιτικές περιοχές, οι περιφέρειες, καθώς και εν γένει οι δραστηριότητες στον αστικό και περιφερειακό χώρο. Παράλληλα, αναδεικνύεται ως βασικό εργαλείο για την αποφυγή των κινδύνων μέσα από ένα πλέγμα προληπτικών και ρυθμιστικών παρεμβάσεων για τον τρόπο που αναπτύσσονται οι τόποι και ασκούνται οι δραστηριότητες στο χώρο, καθώς και στρατηγικού συντονισμού για την ολοκλήρωση πολιτικών που επηρεάζουν το χώρο, καθιστώντας δυνατή την εμπλοκή και συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων και του κοινού.